نقش والدین ومربیان دردوران بلوغ ونوجوانی
2-4-1- نقش مادر دردوران بلوغ
با ظهور نخستين نشانه هاي بلوغ جنسي، وظيفه مهم مادران، معلمان مدراس دخترانه در آگاهي رساني به دختران آغاز مي شود. رعايت مسائل بهداشتي در دوران عادت ماهانه ، توجه به نوع تغذيه در اين دوران يكي از مهم ترين مسائلي است كه بايد در مدارس دخترانه آموزش داده شود. معلمان و مديران مدارس دخترانه بايد قبل از اينكه دختر اطلاعات غلط و نادرستي ازدوران بلوغ را از دوستان خود بياموزد با روشي صحيح در مورد دوران بلوغ دختران، رعايت بهداشت دراين دوران و نحوه تغذيه آگاهشان كنند.
مادران آگاه تلاش می کنند نگاه مثبتی از دوران بلوغ و بخصوص دوره عادت ماهانه را در دختران خود ایجاد کنند. مثلا" آن را به شكل اتفاقي زيبا كه به دختران قدرت فرزندآوري مي دهد، تعريف مي كنند. به اين ترتيب هر بار كه دختر عادت ماهانه مي شود نه تنها احساس شرمساري و خجالت نمي كند، بلكه خود را موجودي بالنده و توانمند مي داند كه خداوند قدرتی را در وجود او به وديعه گذاشته ارائه چنين تصوير ذهني مثبتي باعث مي شود كه دختر با ديد خوشبينانه تري به جسم خود نگاه كند و از بسياري آسيب هاي روحي و رواني اين دوران در امان باشد. ضمن اینکه این دوره به ویژه در بعضی دختران و زنان با دردهای جسمی شدید و یا بی حوصلگی و کم تحملی همراه است که آموزش، همدلی و همراهی با آن، سبب حفظ بهداشت روانی و جسمی بیشتر می شود.
توجه به آموزش هاي جسمي و روان شناسي كه گفته شد، هم براي دختراني كه دچار بلوغ زودرس جنسي شده اند و هم براي دختراني كه به موقع به بلوغ رسيده اند، لازم است اگرچه دختراني كه بلوغ زودرس جنسي دارند يا نسبت به همسالان خودشان زودتر به بلوغ رسيده اند علاوه بر اين آموزش ها بايد از برنامه هاي پزشكي هم استفاده كنند.
با شروع مراحل بلوغ در دختران، مادران نیز وارد مرحله تازهای میشوند .در آستانه بلوغ، مادر، به عنوان فردی كه هنوز كودك ، بشدت به او وابسته است، میتواند نقش مهمی را مثل یك دوست ایفا كند. كارشناسان توصیه میكنند بهتر است مادر یا زنی كه مورد اعتماد دختر نوجوان است، با او درباره دوران بلوغ صحبت كند، چون ناآگاهی از پدیدههای بلوغ، ممكن است او را در مواجهه با این موقعیتها دچار اضطراب و نگرانی كند و عواقب روانی بدی به جا بگذارد. خیلی از دختران نوجوان احساسهایی شبیه نفرت از خود، ترس، اضطراب و افسردگی را تجربه میكنند.
وظیفه مادران این است كه در زمان مناسب، شرایط دوران بلوغ و چگونگی این تغییرات را برایشان توضیح دهند تا دچار حیرت، احساس منفی در مورد خود، دوگانگی شخصیتی و ناسازگاری با شرایط نشوند. بسیاری از مادران به خاطر شرم و حیا و گاهی بیاطلاعی، مساله بلوغ را در دخترانشان مسكوت میگذارند و آن را مشمول مرور زمان میكنند. به این ترتیب دختران نوجوان یا باید خودشان به تنهایی با این مساله مواجه شوند یا اطلاعات مورد نیازشان را از گروههای همسال بگیرند .
2-4-2- نقش پدر دردوران بلوغ درارتباط بادختر
ارتباط مثبت پدر با دختر و ایجاد محیط امن برای او، نقش مثبتی در شخصیت دختر به جا میگذارد.بر خلاف بسیاری از پسرها، پدر برای دختر نوعی «تایید» است و معمولاً اولین مردی است که در زندگی خود می شناسد و به همین دلیل و دلایل دیگر روابط بین شان به طور ناخودآگاه برای هر دو طرف اهمیت و برتری خاصی دارد.
هرچه میگذرد پژوهشهای بیشتری در رابطه با تاثیرات مثبت تقویت رابطه پدر و دختر انجام میشود.هر چه رابطهپدر با دخترش صمیمانهتر و نزدیکتر باشد، دختر در سن بالاتری به بلوغ جسمی میرسد.
نقش پدر برای دختر نوعی «تایید» است (تایید داشتههای او، خصوصیات او، و کلّیت شخصیت او) و روابط بین آن دو به طور ناخودآگاه برای هر دو طرف اهمیت و برتری خاصی دارد. مهم این است که معمولاً این رابطه که از همان ماه اول تولد آغاز میشود همیشه تعادل ندارد و گاهی یک رابطه بسیار نزدیک و عاطفی و گاهی یک رابطۀ با فاصله بین پدر و دختر شکل میگیرد.
2-4-3-توصیه های تربیتی دوران نوجوانی وبلوغ
1-باتوجه به نیاز نوجوان به تأمل وتفکر ودرونی شدن احساسات لازم است که فرصتهای کافی برای این که ساعتی راباخود خلوت کند وبه اندیشه فرو رود، دراختیار او قرار گیرد.
3- والدین واطرافیان نوجوان باید اطلاعات لازم درزمینه های بهداشتی ،روان شناسی بلوغ ،امور شرعی وتغییرات به وجود آمده رافرا گیرند، تانوجوان خود رابرای پذیرش این مسئله به طور مطلوب وآگاهانه آماده کند وکمترین آسیب رادراین دوران متحمل شود.
6- وظیفه مادر دراین دوران این است که اطلاعات لازم ودوراز خرافات رادراین زمینه فرا گیرد ودخترش رادر درک وپذیرش این مسئله به طورمطلوب یاری نماید .
7-درمورد تربیت جنسی ، امام علی (ع) نیز توصیه می فرمایند که سوره نور رابه دختران خود بیاموزید« عَلّمواهُنّ سورة النور» زیرا دراین سوره احکام وطریقه های روشنی است که علامات ونشانه های احترام وعزت رابرای زن در سایه مکتب اسلام تأمین می کند.
8- «در تربیت جنسی نقش الگویی والدین مهم است .نوع روابط وبرخوردهای زن وشوهر به فرزندان کمک می کند که نقش خود رادریابند .بخشی از تماسها وارتباطات والدین مخصوصاً باید ازدیدها پنهان باشد. در سنین بلوغ ونوجوانی که نوعی بیداری جنسی در دختران پدید می آید این مراقبت باید بیشتر باشد وحتی مادران باید مواظب پوشش وستر خود باشند. »